Techniek: grootse (r)evolutie op tweetaktcrossers van KTM

Gisteren liet marktleider KTM hun nieuwe motorcrossmodellen zien aan het grote publiek. Die kregen een flinke update waardoor het Oostenrijkse merk weer flink wat voorsprong neemt op hun concurrenten. Zowel de viertakt- als de tweetaktmotoren werden in het nieuw gestoken maar de stap die gezet wordt in tweetakttechnologie is zonder meer een erg grote.

Vandaag fileren we de drie tweetakten van KTM. De SX125, SX250 en de SX300 zijn geheel nieuw. De tweetakten krijgen brandstofinjectie, een elektrische starter en nog andere leuke dingetjes opgeschroefd. KTM was één van de weinige merken die hun tweetaktcrossers bleef door ontwikkelen. Dat bleek een gouden zet want wereldwijd werden verstokte tweetaktliefhebbers op hun wenken bediend door de Oostenrijkse ingenieurs. In Japan bleef alleen Yamaha tweetakten bouwen en hing elk jaar nieuwe stickers op hun oude 2006 modellen.

Yamaha zag vorig jaar eindelijk waar het om draaide en gaf hun YZ knetterbakken een stevige motorupdate. Daarmee kwamen ze niet echt in de buurt van de afgeleverde power van een gelijkaardige KTM maar in ieder geval was de blauwe machine nu weer min of meer competitiewaardig. De update die KTM gisteren de wijde wereld instuurde is evenwel van een andere orde van grootte. Zeg maar dat het een kleine mijlpaal is in tweetakttechnologie. Met de introductie van deze nieuwe crossmotoren neemt KTM wellicht de grootste stap in tweetakttechnologie ooit.

Prémix in da house

Spionagefoto’s gaven ons eerder inzicht in de grote ommezwaai bij KTM. Die lieten zien dat een carburator niet meer nodig was en dan kan er meer één ding om de cilinders te vullen: EFI of elektronische injectie. KTM had enkele jaren geleden de TPI injectie geïntroduceerd op hun enduro’s maar die werd niet weerhouden. In plaats van twee injectoren in de spoelpoorten te vijzen staan ze nu in het gasklephuis.

Samen met Keihin werd een gasklephuis van 39 mm ontwikkeld dat bestand is tegen de harde eisen van de competitieve motorcross. Dit wordt gedaan door een speciaal getunede ECU die samenwerkt met het Keihin-gasklephuis om altijd het juiste lucht-brandstofmengsel te leveren door voortdurend de watertemperatuur, luchttemperatuur, omgevingsdruk, de druk in het carter, het toerental en de gasklepstand te analyseren. De ECU is ontwikkelt door Vitesco, een Duits bedrijf uit Regensburg dat gespecialiseerd is in aandrijfsystemen voor de automotive sector. Nieuw ontworpen injectoren zorgen ook voor een optimale verbrandingssnelheid, met een verbeterde en dus fijnere brandstofnevel wordt geproduceerd voor een schonere ontsteking en minder brandstofverspilling.

In tegenstelling tot hun TPI systeem op de enduro’s van KTM zullen de crossers net als vanouds prémix nodig hebben. Er is dus geen aparte olietank en dus ook geen aparte injectie van tweetaktolie. Olie toevoegen aan de benzine blijft dus een must als je wil crossen op een moderne tweetakt. Of de mengverhoudingen gewijzigd zijn ten opzichte van de modellen met een carburator is nog niet geweten.

KTM zegt dat de 2023 KTM SX-reeks een realistisch alternatief is voor viertaktmotoren, met een optimale vermogensafgifte onder alle omstandigheden zonder dat carburateurs hoeven te worden gemanipuleerd wat betreft de jetting. Voortaan hebben KTM-eigenaars geen zorgen meer met het afstellen van een carburator, het wijzigen van de hoogte van de gasnaald en het vervangen van de sproeiers.

De reed valve

De reed valve heeft een belangrijke update gekregen, met nieuw toegevoegde plastic flappen aan de buitenkant van de membraanklepbehuizing voor een betere afdichting van het gehele inlaattraject. Dit nieuwe ontwerp zorgt ervoor dat de cilinder niet overmatig met brandstof wordt gevuld in extreme bergop- of bergafwaartse passages zonder vast te lopen of rijk te lopen. Het is Boyesen dat de carbon afdekplaatjes of reedflappen blijft aanleveren.

De elektrische power valve

Met de introductie van EFI wordt de power valve in de uitlaatpoort geregeld op basis van de gasklepstand en het toerental van de motor. Omdat de klep automatisch wordt gekalibreerd, is er geen gedoe meer met verkeerde afstellingen van de vermogensklep, omdat de ECU de ideale stand automatisch berekent. Dit resulteert in een lineaire en voorspelbare vermogensafgifte bij alle standen van het gashendel.

De elektrische starter

Voortaan zijn de drie KTM tweetakten uitgerust met een elektrische starter. Kicken hoeft niet, die staat er zelfs niet meer op. Met een druk op de knop loopt de machine, een luxe die nu dus ook weggelegd is voor tweetaktliefhebbers. De startknop kan eenvoudig worden omgeschakeld via een nieuw ontworpen gecombineerde Start/Stop-schakelaar aan de rechterkant van het stuur.

De startmotor is nu nog meer geïntegreerd in de motorruimte en wordt geleverd zonder tussenas, wat gewicht bespaart en een compact motorontwerp mogelijk maakt met een perfecte integratie en bescherming tegen rotatie. De gewichtsbesparing gaat nog verder, met een ultralichte 12,8 V 2 Ah Lithium-Ion accu die onder het zadel dicht bij het zwaartepunt is geplaatst.

 

De mappings

Met de toevoeging van EFI was het mogelijk om verschillende motormappings te introduceren op de 2-takt SX-machines. Deze kan je eenvoudig omschakelen via de schakelaar op de linkerkant van het stuur. Map 1 biedt een standaard, meer gematigde curve voor lineair, voorspelbaar vermogen.  Map 2 is agressiever met een directere gasrespons en een meer explosieve vermogensafgifte.

De uitlaat

De 2023 KTM SX-serie profiteert van een compacter uitlaat ontwerp, waardoor de bodemspeling is verbeterd en het risico op schade door diepe sporen of objecten van buitenaf wordt verkleind. Ook de demper profiteert van de compacte behandeling, gemaakt van lichtgewicht aluminium en stijlvol afgewerkt met een premium zwarte coating.

Conclusie

KTM heeft met deze nieuwe tweetaktmodellen een flinke mijlpaal gezet in tweetakttechnologie. Het was een publiek geheim dat er in Oostenrijk hard gewerkt werd om de carburator definitief te verbannen naar het museum. Het gemak van de startmotoren die al jaren op hun viertakten stonden is nu ook gemeengoed op de tweetakten. Een logisch gevolg is een power valve die elektrisch werkt en door de ECU wordt aangestuurd.

Met deze introductie zullen de tweetakten van het merk plots erg veel elektronica aan boord hebben. Wat betreft betrouwbaarheid is dat geen enkel probleem want in Mattighofen hebben ze al jaren ervaring met dit gegeven op hun SX-F modellen. Wel zal de rijder en diegene die service pleegt op de machine een heel andere invalshoek moeten bewandelen rond tuning en onderhoud. Vanaf nu zal de karakteristiek van het afgeleverde vermogen veel meer bepaald worden door ECU-tuning. Daarvoor werd tuning nagenoeg volledig toegepast op mechanische wijze. Hoe dan ook heeft KTM voor de komende jaren niks te vrezen van de concurrentie. Tweetakttechnologie blijft populair en met injectie op hun machines bedienen ze een grote groep motorcrossers die zweren bij prémix benzine.

We kijken reikhalzend uit naar een test met deze nieuwe “ring ding ding’s” uit Oostenrijk.

Tekst: Danny Hermans