Onze jongere lezers zullen wellicht zeggen: Wat is een HL500? Wel, De H staat voor Hallman en de L staat voor Lundin. Torsten Hallman en Sten Lundin roeiden in de jaren ’70 tegen de stroom in en kozen voor een 500cc metend viertaktblok van de Yamaha TT500 om een nieuwe crossmotor te ontwikkelen. Het project trok de aandacht van de pers, hoewel Yamaha aanvankelijk terughoudend was om toe te geven aan de druk van de ontwikkelaars. Echter, tegen alle verwachtingen in, kreeg de HL vijftig jaar later het label ‘cultstatus’ toegekend.
Een en ander moet hierbij in het juiste daglicht gesteld worden. Halverwege de jaren ’70 was de viertakt totaal weggedrukt door de lichtere en handelbare tweetakten. Merken zoals Yamaha investeerden een pak geld in de verdere ontwikkeling van de tweetakttechnologie en waren helemaal niet geïnteresseerd om de klok terug te draaien.
Er waren nog wel meer mensen betrokken bij het project en uiteindelijk scoorde de machine in de handen van Bengt Aberg ook nog in het WK 500cc tussen al het tweetaktgeweld van de jaren ’70. Aberg won er zelfs een Grand Prix mee. Onze Britse vrienden van 999lazer trokken alle registers open om de volledige geschiedenis van de HL500 uit de doeken te doen en maakten er ook een proefritje mee.
In de vintage motorcross competities vindt je regelmatig een HL500 terug maar vergis je niet: Het zijn praktisch allemaal nagebouwde exemplaren. Van de originele HL zijn er, onder licentie van Yamaha, maar een kleine 400 exemplaren gebouwd en die kan je echt niet kopen voor een prikje. In 1978 werden er 200 stuks gebouwd en een jaar later volgde de Mark II waarvan er ook 200 exemplaren werden vervaardigd. Ben u in het bezit van één van de 400 exemplaren? Bewaak hem met een paar Duitse schepers met een slecht karakter want de waarde van deze machines is hoog.
Na twee jaar besloten Lundin en Hallman dat de HL volledig hertekend moest worden om een goed handelbare en lichtgewicht 500cc 4-takt te verkrijgen. Yamaha vond het project te duur en zo stierf de HL500 een stille dood. Niemand kon vermoeden dat twintig jaar later -onder invloed van de heersende milieuproblematiek- Yamaha het viertakt verhaal weer zou opnemen met de YZ400F. Het is deze motor die een nieuw tijdperk zou inluiden in de mondiale motorcross. De HL500 mag zich terecht de grootvader van de YZ400F noemen.
Tekst: Danny Hermans