Al jaren probeert iedereen van motocross een meer veilige sport te maken. Met wisselend succes worden er dan ook nieuwe maatregelen ingevoerd in de hoop dat dit op een dag tot een veilig sport resulteert. Ook wij van MXMag willen daar graag ons steentje aan bijdragen, en schreven met de hulp van enkele piloten de volgende tekst over de veiligheid binnen onze geliefde sport.

“Het grote veiligheidsdebat”

De situatie

Motocross, een sport die vaak met snelheid spektakel, maar ook gevaar wordt geassocieerd. Circuits die er niet altijd even veilig bijliggen of wedstrijdsituaties die wegens omstandigheden gevaarlijke taferelen opleveren. Vooral die laatste is in het opzicht van veel organisaties soms nog een pijnpunt. Op een circuit dat er gevaarlijk bijlicht kan een piloot nog altijd zelf bepalen of hij rijdt, en welke risico’s hij hierbij wil nemen. Dit in tegenstelling tot wedstrijdsituaties, waar een gevallen piloot volledig moet vertrouwen op zijn collega-piloten, vlaggenmannen/vrouwen en het aanwezige medische personeel om zijn veiligheid te garanderen. Iedereen kent dan natuurlijk ook de gele vlag die aangeeft dat er moet opgepast worden en dat inhalen tijdelijk verboden is. Een zeer effectieve methode, maar is deze altijd voldoende? In situaties waarbij een piloot zelfstandig zijn weg kan vervolgen is dit zeker het geval. De onveilige situatie is maar kort van kracht, en de persoon in kwestie kan zich indien nodig zelf in veiligheid brengen.

Helaas is dit niet altijd zo, en kunnen zich bij valpartijen ernstige kwetsuren voordoen. Wanneer dit het geval is veranderd de situatie compleet! De piloot kan zichzelf niet langer in veiligheid brengen, en naast hem moet ook het medische personeel zich tot op of vlak naast het circuit (afhankelijk van waar de piloot bij zijn val terecht is gekomen) begeven. Ongeacht van de ernst van de situatie kan de eerste hulp die door het medische personeel (vaak vrijwilligers) wordt gegeven de gevolgen beperken, en vermijden dat de opgelopen verwondingen erger worden. De eerste minuten zijn dus van cruciaal belang voor de persoon in kwestie, en het is dus belangrijk dat dit werk snel en zelf ook veilig kan gebeuren. Stel u bijvoorbeeld maar eens voor dat een piloot met de ziekenwagen moet worden afgevoerd, maar dat dit niet mogelijk is aangezien er wegens een wedstrijd niet kan worden overgestoken. Kostbare minuten gaan verloren. En kunnen in specifieke gevallen de uitkomst van de blessure drastisch veranderen.

Ons onderzoek

Wij deden daarop dan zelf de test, en bij een uitgevoerde steekproef bleek dat 77% van de ondervraagde piloten zelf al eens betrokken was bij een ongeval waarbij hij of zij medische hulp nodig had. Helaas verklaarde ook 71% van de piloten die in een dergelijk ongeval betrokken was zich tijdens deze situatie niet veilig te hebben gevoeld. Ondanks de ongetwijfeld goede bedoeling van iedereen betrokken in deze situatie is er dus zeker nog ruimte voor verbetering. Een duidelijk protocol waar iedere organisatie op IEDER niveau zich aan moet houden zou al een hele stap in de juiste richting kunnen beteken.

Uit dezelfde steekproef bleek immers dat wanneer zulke situaties zich voordoen iedere piloot wel zijn snelheid aanpast, maar over de mate waarin was toch een kleine verdeeldheid. De meeste piloten kozen ervoor om de situatie zelf in te schatten en vandaaruit hun snelheid te bepalen. Maar wat is een aanpassen snelheid voor een piloot in volle actie? Iedereen kan deze situatie natuurlijk ook anders inschatten, en vandaaruit een ander standpunt en bijbehorende snelheid aanhouden. In een situatie waar de piloot zich ver van de ideale racelijn bevindt, lijkt inhouden natuurlijk ook van minder belang dan wanneer hij er dichtbij of op ligt. Logische toch? Maar wat als we er nu eens vanuit gaan dat bij een volgende fout er ook altijd een kans bestaat dat deze piloot en motor op dezelfde plaats als de eerste terecht komt? Een gedachte die onvermijdelijk wel eens passeert in het hoofd van een piloot en of hulpverlener.

De oplossing

Wat kunnen we hieraan dan concreet veranderen? Wel momenteel zien we voornamelijk bij amateurfederaties dat wanneer dergelijke taferelen zich voordoen dat hier enkel gebruik wordt gemaakt van een gele vlag. Geel betekend oppassen voor een gevaarlijke situatie, maar zoals eerder vermeld iedereen is vrij om deze situatie zelf in te schatten. Maar wat kan er dan meer gedaan worden? Vooraleerst zou een beter opleiding van vlag personeel een goede stap in de juiste richting kunnen betekenen. Het zomaar achteloos uitsteken van een gele vlag is vaak niet voldoende! Zelfs een gele vlag kan effectiever gebruikt worden, aangezien het zwaaien met deze vlag een andere betekenis en invloed hoort te hebben op de piloten dan wanneer deze gewoon stil wordt gehouden (zie video onderaan). Bovendien zijn er naast een gewone gele vlag ook nog enkele andere opties voorhanden die we helaas in beperkte maten op de circuits terugzien.

Zo bleek uit onze steekproef onder meer ook dat 77% van de ondervraagde piloten akkoord gaat met een vaker gebruik van een medische vlag (witte vlag met het rode kruis). Bij gebruik van deze vlag wordt er aangegeven dat er medische hulp op het circuit verleend wordt, en er eventueel ook een ambulance op het circuit aanwezig kan zijn. Iedere piloot dient dan ook zijn beide wielen op de grond te houden, te vertragen en er mag absoluut niet worden ingehaald. Bij het niet naleven van deze vlag dient dan ook een diskwalificatie zich aan. Iets waar tevens verschillende piloten ook voor pleiten, om hierin ook daadwerkelijk strenger op te treden en piloten waar nodig ook effectief te straffen voor zulke overtredingen. Het eventueel toekennen van een tijdelijke jury functie aan een vlaggenman/vrouw kan bij kleinere organisaties zeker ook een optie zijn, zodat zij overtredingen die zij bij vlag situaties constateren ook effectief gevolgen kunnen krijgen.

Naast een medische vlag kan er in extreme gevallen ook altijd beroep worden gedaan op een rode vlag, waarmee de wedstrijd onmiddellijk wordt stilgelegd tot de situatie verholpen is en een herstart weer mogelijk is. Dit wordt voornamelijk gebruikt wanneer er op het circuit geen ambulance meer aanwezig is, of de situatie zo ernstig is dat de veiligheid van de piloot in kwestie en de piloten op het circuit niet langer gegarandeerd kan worden. Bv: wanneer een ambulance het circuit heeft verlaten, en er doet zich opnieuw een ernstig ongeval voor kan deze niet langer rekenen op de juiste medische bijstand. Waardoor er zoals eerder vermeld kostbare tijd verloren gaat.

Conclusie 

Motocross is een gevaarlijke sport, maar met een beter samenwerking tussen alle betrokken partijen (piloten, vlagmannen/vrouwen, organisatie, en publiek) kunnen we hopelijk toch al een verschil maken. Daarom willen wij oproepen om vlaggen meer en effectiever te gebruiken. Ook kan er gezorgd worden dat er bij een ongeval altijd een fysieke afsluiting (bv een stootkussen) is tussen de plek waar een piloot verzorgd wordt en de piloten op het circuit. Tot slot gaf ook bijna 80% van de ondervraagde piloten aan de aanwezigheid van het publiek op het circuit in veel gevallen als gevaarlijk te ervaren. Bij deze willen wij dan ook iedereen vragen om de piloten de ruimte te geven om hun sport ten volle te beoefenen, en enkele vanaf een veilige plek de nodige morele steun te verlenen!

Beste dames en heren het is aan jullie!

Tekst: Dieter Jans